Op 29 juni 2021 adviseerde de Gezondheidsraad (een onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan, dat de regering adviseert over onder andere volksgezondheidsvraagstukken), om het COVID-19-vaccin van BioNTech/Pfizer beschikbaar te stellen voor alle 12- tot en met 17-jarigen die er gebruik van willen maken.(1)
Ze deden dit door te evalueren of het vaccin (Pfizer, omdat daar onderzoek naar was gedaan) veilig was en nuttig voor de jongere zélf. Hierbij keken ze met name naar hoe vaak Covid-19 bij jongeren MIS-C veroorzaakte (een zeldzame ernstige ontstekingsreactie die kan leiden tot IC opname of sterfte) of long-Covid. Ook hielden ze rekening met indirecte gezondheidswinst, zoals naar school kunnen, en de winst voor de maatschappij. Dit zetten ze af tegen het (lage) risico van vaccinatie. Op welk onderzoek dat allemaal precies gebaseerd was, en hoe ik deze inschatting zag lees je in mijn blog uit juni 2021.
Inmiddels zijn we een aantal maanden verder en volop bezig met Boosters. Althans, voor volwassenen. Want hebben jongeren deze booster wel echt nodig?
Allereerst: wat is een booster precies?
Een boosterprik is eigenlijk niets anders dan een extra vaccinatie die immuniteit weer een “boost” moet geven door het opnieuw activeren van je immuunsysteem. Een oppepper dus. In het geval van Corona-vaccinaties is een oppepper na minimaal 6 maanden nodig.(2) Het is niet een totaal ander vaccin dan we tot nu toe kennen (soms wel een ander type vaccin dan je zelf hebt gehad, zie kopje hieronder) of een totaal andere vorm van prikken. Eigenlijk is het dus maar net hoe je het noemt, je zou het ook bijvoorbeeld een '3e vaccinatie' kunnen noemen. Op dit moment is er gekozen om de term '3e vaccinatie' vooral te gebruiken voor mensen waarbij vaccinatie 1 en 2 niet voldoende werkt, en de term 'boostervaccinatie' te gebruiken voor de vaccinatie die je na een tijdje krijgt na een geslaagde eerste vaccinatieserie. Meer over boosters (en hoe vaak we dan geboosterd moeten worden) lees je in een andere blog.
Omnikron verandert het beeld: de zin en onzin van een booster voor jongeren
Sinds december 2021 heerst in ons land de Omikron variant die op dit moment verantwoordelijk is voor vrijwel alle SARS-CoV-2-infecties. In de laatste twee weken van januari heeft 6-8% van de 12-17 jarigen een infectie met de Omikron variant doorgemaakt, zo stelt de gezondheidsraad (referenties in hun rapport).(3) De Omnikron variant lijkt besmettelijker, maar minder ernstig (minder ziekenhuis opnames, minder ernstige ziekte).(3) Omdat we weten dat de kans op ziekenhuisopname en ernstige ziekte bij jongeren sowieso al laag is, helemaal wanneer zij ook nog eens gevaccineerd zijn, is de verwachting dat dit met de huidige Omnikron variant nog lager zal zijn. Is het bij deze kleine kansen dan nog wel zinvol om te boosteren?
Neemt door vaccin verkregen immuniteit af bij jongeren?
De gezondheidsraad heeft in haar advies vooral gekeken naar of de door vaccinatie verkregen immuniteit bij jongeren daalt. Dit zou immers een reden kunnen zijn om wél een booster aan te bieden. Ze hebben hierbij vooral gekeken naar of jongeren vaker ernstig ziek worden (bijvoorbeeld MIS-C). Dit bleek niet het geval tijdens deze periode met de Omnikron variant.(3) Ook is er gekeken of een booster beschermd tegen langer termijn complicaties van Covid-19 zoals long-Covid, maar hier is nog geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.
Wat is het voordeel van het aanbieden van een booster aan jongeren?
Naast een voordeel van het nóg kleiner maken van het risico wat jongeren lopen om ziek te worden, worden in het rapport van de gezondheidsraad nog andere voordelen van vaccinatie genoemd: de indirecte gezondheidseffecten voor jongeren, bijvoorbeeld minder kans om in quarantaine te hoeven en gewoon naar school te kunnen. Daarnaast keken ze naar effecten voor de rest van de bevolking (Omikron heeft een hoge verspreidingsgraad onder jongeren).(3)
Wat doet Europa? wel of niet boosteren voor jongeren
Het aanbieden van een booster aan jongeren (12-17 jaar) is binnen Europa nog niet officieel goedgekeurd (door de EMA, Europese geneesmiddelen bureau). De Amerikaanse FDA (Food en Drug Administration, de Amerikaanse EMA) heeft het al wel goedgekeurd en een aantal Europese landen volgen dit voorbeeld. Hierdoor bieden een aantal landen in Europa de booster al wel aan, zoals Italië, Duistland en Frankrijk. De Belgische regering heeft aangegeven dat ze het wetenschappelijk bewijs voor de booster bij jongeren te weinig vinden. En op 2 februari kwam ook onze gezondheidsraad met een officieel advies.(3)
De gezondheidsraad adviseert: geen medisch-wetenschappelijke redenen om boostervaccinatie standaard aan te bieden aan jongeren
“De directe gezondheidswinst van boostervaccinatie bij 12-17-jarigen is zeer beperkt, ook voor de hoog-risico groepen”, zo stelt de gezondheidsraad in haar rapport. Zij stellen dat de infecties met de Omikron variant zo mild zijn dat ze de kans voor jongeren op ernstig ziek worden zo klein vinden dat het niet opweegt tegen de (ook heel kleine) kans op bijwerkingen van vaccinatie. Ook vinden zij dat een boostervaccinatie voor jongeren op dit moment geen relevante indirecte gezondheidswinst (naar school gaan etc.) meer oplevert voor deze groep jongeren of de gehele bevolking. De gezondheidsraad adviseert daarom om jongeren niet standaard een booster aan te bieden. (3)
Kanttekeningen bij dit advies
Het advies van de gezondheidsraad komt met enkele kanttekeningen. Jongeren die een hoog risico lopen op ernstig ziek worden of een immuunstoornis hebben (waarbij vaccinatie minder goed werkt) of jongeren die die een booster willen om kwetsbare familieleden te beschermen moeten wel een booster kunnen krijgen.(3)
Over de vraag of jongeren een booster moeten krijgen om op vakantie te kunnen naar landen waar een booster verplicht is, doet de gezondheidsraad geen uitspraak.(3) Ook is het denk ik belangrijk je te realiseren dat deze uitspraak is gedaan in het licht van de (mildere) Omnikron variant in Nederland. Dit advies is dus voornamelijk voor nú. Wanneer een andere variant dominant zal worden, die bijvoorbeeld een ernstiger beloop heeft, kan dit advies heroverwogen worden.
Referenties
Disclaimer: Deze blog is geschreven vanuit mijn perspectief als arts. Ik geef in deze blog geen medisch advies, maar probeer de wetenschappelijke informatie te geven waarmee jij zelf kunt beslissen. Ik ben geen expert op het gebied van politiek, of economie, en schrijf daar dus ook niet over. Ik probeer in deze blog met de medische kennis die ik heb informatie te geven over de medische kant van het verhaal, gebaseerd op de informatie die voor mij beschikbaar is op het moment van schrijven, d.d. 06-02-2022. Ik word niet betaald of gesponsord voor het schrijven van deze blog, noch door mijn ziekenhuis, noch door de overheid of de farmaceutische industrie. Voor meer actuele informatie: ga naar de website van het RIVM.
Comments