Oh, jij weer’, zegt ze wanneer ze haar ogen opent. “Sorry hoor, dat ik me weer zo heb gedragen”. Ze heeft zojuist om zich heen geslagen, geschreeuwd, gevloekt, en gespuugd. Maar ze doet dat niet expres.
De foto van een knappe blonde jonge vrouw van mijn eigen leeftijd in haar patiëntendossier lijkt nauwelijks meer op hoe ik haar voor me zie. Ik heb haar zelfs nooit zo gekend. Haar haar is grauw, slierterig vet en dun. Ze mist een aantal tanden en haar ogen lijken dof. Maar als je met haar praat kan ze zich goed uitdrukken, met een onverwacht bekakt accent. Ze komt uit een goede familie, ging naar een goede school en maakte deze af. Verkeerde vrienden, puberale rebellie en nieuwsgierigheid brachten haar op verkeerde plekken. En nu is ze verslaafd.
GHB
Sinds een aantal jaar is ze verslaafd en ze komt er maar niet van af. De hoge verslavingsgevoeligheid van GHB, gecombineerd met de makkelijke verkrijgbaarheid (je kunt het zelf maken) zorgden voor een snelle verslaving en een aftakeling van haar gezondheid. Ze heeft meerdere pogingen gedaan om af te kicken, maar het afkicken is zo zwaar en de verleiding te groot. Net als de hulpinstanties lijkt ook zij het op te hebben gegeven: dit is hoe het nu is, en dit is haar leven. Ze heeft het middel om de 45 minuten nodig.
Het beheerst haar leven
Sindsdien zie ik haar frequent op onze spoedeisende hulp. Meestal zie ik haar ’s nachts, vanwege afkickverschijnselen. Bijvoorbeeld wanneer de batterij van haar telefoon leeg is en ’s nachts wekker niet af gaat. Ze zet deze om de 45 minuten om haar vaste dosis GHB in te nemen. Wanneer ze dit niet doet, gaat het mis. Ze wordt heftig onrustig wakker; angstig en agressief. Wanneer ze door de politie opgepakt wordt vanwege verstoring van de openbare orde neemt dit alleen maar toe. De GHB heeft haar in zijn macht. Nadien verontschuldigd ze zich, en is ze vriendelijk. Er zijn dan kleine stukjes zichtbaar van de vrouw die ze ooit zou zijn geworden.
Coma
Dit keer was het anders. Ze was in de galerij van de flat waar ze woont gevonden, buiten bewustzijn. Op de spoedeisende hulp reageert ze niet op mijn stem, en kreunt wat wanneer ik haar in haar schouder knijp. Haar pupillen zijn klein, maar reageren nog goed op licht. Haar hartslag en bloeddruk zijn normaal, en ze ademt goed door, wat mij iets geruststelt. Een GHB overdosis: haar eerste. We leggen haar op haar zij en laten haar haar roes uitslapen. Ik neem plaats aan een bureau vanaf waar ik haar kamer in kan kijken. Als zij onverhoopt overgeeft kan zij stikken in haar braaksel, dus ik wil haar continu in de gaten kunnen houden. Nadat ze plots agressief wakker wordt, een kenmerk van een GHB overdosering, en vervolgens zoals altijd haar verontschuldiging aan biedt, kom ik even bij haar zitten.
Overdosis
“Wat was dit nou, ik heb je nog nooit eerder met een overdosis gezien”, zeg ik. Ze barst in huilen uit. Haar partner heeft gisteren hun relatie na een ruzie verbroken. Uit woede heeft haar ex de doseerspuit, die ze gebruikt om haar GHB te doseren, mee genomen. Toen ze weer toe was aan een shot, kon ze niet afmeten hoe veel ze nodig had. Ze probeerde naar de drogist te gaan om een doseerspuit te kopen, maar de vraag naar GHB van haar geest en lichaam was groter dan haar verstand. Ze nam een paar grote slokken. Te veel.
Behandeling
Ik heb met haar te doen, en raak kort haar hand aan. Met de illusie dat ze daar iets aan heeft. Ik kan haar, vanuit mijn achtergrond en werkplek, niet behandelen. Ik bespreek met haar de opties: opnieuw aanmelden bij een afkick kliniek, contact opnemen met haar behandelaar. Ze wil niet, heeft er geen vertrouwen meer in. En omdat ze wilsbekwaam is, mag ze ons ziekenhuis verlaten. Ik merk dat ze onrustig wordt en weg wil. Ze is toe aan een volgende shot.
De eed van Hippocrates
Ik loop naar onze voorraadkast, en pak een spuitje van 10 milliliter. Voordat ik haar een hand geef en ze ons pand verlaat, stop ik die in de tas waar zij haar GHB in bewaart. Zo kan ze weer afmeten, en krijgt ze in ieder geval niet opnieuw een overdosis. Hoop ik. Omdat de scheidslijn tussen goed doen en niet schaden soms zo dicht bij elkaar loopt. Omdat het zo zwart-wit niet is. Omdat goed doen soms ook betekend dat je het niet erger maakt dan dat het al is. Omdat dát ook zorgen is. En, omdat dit misschien wel de enige manier is waarop ik nog iets voor haar kan betekenen.
Disclaimer: In verband met privacy en herleidbaarheid zijn een aantal essentiële patiënten karakteristieken gewijzigd of verwijderd, dan wel fictionele elementen toegevoegd. Deze blog werd eerder al eens gepubliceerd op GZNDenzo.
GHB verslaving GHB verslaving is in Nederland een serieus probleem. Voor meer informatie over GHB en afkicken hiervan zie o.a. www.vnn.nl en www.ggzinterventie.nl