Op de SEH zie ik vaak mensen die misselijk zijn of moeten overgeven ten gevolge van hun ziekte of aandoening. Ook na operaties en medicatie is het een veel gehoorde klacht. Tegen misselijkheid bestaan verschillende medicijnen, maar niet alle medicatie werkt goed, sterker nog, voor sommige middelen is op grote schaal helemaal geen bewijs.
Sinds kort is er een nieuwe anti-misselijkheids hack "op de markt". Een simpele, makkelijke, en out of the box: Snuffelen aan een doekje met alcohol...
Maar werkt dit eigenlijk wel, of is het too good (simpel) to be true?
In een recent systematic review van september dit jaar (2023) werden gerandomiseerde onderzoeken gezocht en beschreven die de werking van geïnhaleerde isopropylalcohol (IPA- desinfectie alcohol en dus niet dezelfde alcohol als in je mojito) vergeleken met de standaard zorg of placebo (nep-medicijn) bij volwassenen op de SEH met misselijkheid en braken. (1) Vervolgens werd er gekeken wat deze artikelen zeiden over het effect op de ernst van de misselijkheid en het effect op het overgeven.
Onderzoek naar inhalatie met alcohol (isopropylalcohol) tegen misselijkheid
Uiteindelijk konden de onderzoekers maar 2 onderzoeken vinden waarin geïnhaleerde IPA werd vergeleken met een placebo (zoutoplossing). In totaal ging het om 195 patiënten. Wat bleek? Mensen die aan het IPA doekje snuffelden werden een klein beetje minder misselijk, gemeten op een misselijkheidsschaal van 1-10.
Hoe sterk dit bewijs is kun je je echter afvragen: niet alleen waren het maar 2 onderzoeken, ook werd als klinisch relevant verschil een verschil van 1.5 punten op de schaal van 1-10 genomen (oftewel, als je jouw misselijkheid eerst een 8.5 scoort, en na snuffelen aan alcohol nog een 7). Ik vraag me af of dit écht als klinisch relevant verschil gezien mag worden, want met met een verschil zoals in het voorbeeld (8.5 naar 7) ben je mijnsinziens in beide gevallen nog behoorlijk misselijk. Ook werd er in beide studies niet gekeken naar of mensen ook moesten braken, oftewel, wat het effect van hun misselijkheid (en dus ook vermindering van de misselijkheid) was.
Effect van alcoholinhallatie op misselijkheid en braken
Een derde studie die werd gevonden, werd voor de evaluatie van de ernst in misselijkheid niet meegenomen, maar wel beschreven omdat dit onderzoek wél iets vertelde over vermindering van braken. Deze studie vergeleek namelijk een groep mensen die IPA inhallerden én ondansetron (anti misselijkheid medicijn) kregen met een groep die een placebo inhalleerde en ondansetron kreeg. In beide groepen braakten de misselijke mensen even vaak.
Al met al dus kleine onderzoeken met niet echt krachtig bewijs, waarbij er een suggestie is dat IPA inhalleren mogelijk een klein effect heeft op het verminderen van misselijkheid bij volwassenen op de SEH, maar waarin dit nog zeker niet is bewezen.
Vaker, sneller, goedkoper, en misschien wel beter
En het grappige is: toen ik verder zocht in de literatuur kwam ik een onderzoek tegen uit 2021 van mijn eigen collega! Hij onderzocht dat wanneer IPA inhallatie op de SEH aangeboden werd als 1 van de misselijkheidsbehandelingen, het percentage misselijke patiënten dat een misselijkheidsbehandeling kreeg flink toenam (logisch wel: het is makkelijker toe te passen en kan bij zo ongeveer elke patiënt wel, terwijl medicatie vanwege bijwerkingen niet aan iedereen gegeven kan worden) , de behandeling sneller gegeven werd, traditionele anti-misselijkheidmedicatie minder gegeven werd en het was ook nog eens goedkoper. (2)
Kan inhallatie van alcohol (isopropylalcohol) tegen misselijkheid dan kwaad?
Zo lang je maar een klein beetje IPA inhalleert waarschijnlijk niet. En aangezien de SEH populatie aan misselijke mensen best wel breed is (oftewel: er zijn heel veel verschillende oorzaken van misselijkheid die we zien op een SEH) kan ik me voorstellen dat het misschien voor een specifieke groep mensen met misselijkheid door een bepaalde oorzaak wel echt kan werken. Als het niet schadelijk is, valt het mijnsinziens dus best te proberen. Zeker omdat het sneller, goedkoper en makkelijker is, en de traditionele misselijkheidsmedicijnen wél serieuze bijwerkingen kunnen hebben.
Referentie