Het gebruik van zonnebrandcrème is essentieel om jezelf te beschermen tegen de gevolgen van huidkanker en huidveroudering. Met het mooie weer én de vakantie in zicht, is het extra belangrijk om goed te smeren. Daarnaast is zonnebrandcrème de nummer 1 anti-rimpel crème. Je kan elk anti-rimpel crèmepje gebruiken, maar uv-straling is de grootste ‘boosdoener’ van de afbraak van collageen en hyaluronzuur (collageen en hyaluronzuur zijn lichaamseigen stofjes en zorgen voor stevigheid en soepelheid van de huid), wat resulteert in rimpelvorming.
Wat is de beste zonnebrandcrème?
De meest gestelde vraag die ik krijg over zonnebrandcrème is: welke zonnebrandcrème moet ik gebruiken? Is er één beter dan de andere? Eigenlijk is het antwoord hierop best makkelijk: er zijn namelijk geen ‘slechte’ zonnebrandcrèmes. De Europese wetgeving stelt eisen aan de gebruikte ingrediënten, de werkzaamheid en de claims van zonnebrandcrèmes. Zo moet bijvoorbeeld SPF (sun protection factor) worden gecontroleerd en gereguleerd. Ook moeten merken aantoonbaar verantwoorden hoe hun producten werken. Een dure of goedkope zonnebrand die beide SPF 30 claimen, zullen hier dus beide aan voldoen.
Wat is SPF in zonnebrand en hoe werkt het?
SPF betekent hoe veel langer je in de zon kunt blijven zonder te verbranden, vergeleken met wanneer je geen zonnebrandcrème hebt gebruikt. Als je dus een SPF van 30 gebruikt en normaal na 10 minuten verbrandt, dan zou je dus theoretisch met het gebruik van deze zonnebrandcrème 30 keer langer (5 uur) in de zon kunnen zitten. Daar zit wel een kanttekening aan: dit geldt vooral in laboratorium- en testomstandigheden. In de werkelijkheid moet je vaker smeren. In het lab wordt SPF namelijk bepaald door een apparaat met een ingebouwde uv-lamp. Een quartz (glas) plaatje waar 2 mg/cm2 (2 miligram per vierkante centimeter) zonnebrandcrème op is gesmeerd, wordt achter deze lamp geplaatst. De lamp straalt een bepaalde hoeveelheid uv-licht uit. Vervolgens wordt gemeten hoeveel uv-licht wordt geabsorbeerd of doorgelaten door deze laag zonnebrand.
Tijdens dergelijke metingen in het lab zijn er een aantal dingen anders dan tijdens ons dagelijks gebruik. Namelijk:
1. De hoeveelheid is anders
Tijdens een experiment in het lab wordt er 2 mg/cm2zonnebrandcrème gebruikt om de SPF te berekenen. Dit klinkt misschien niet veel, maar in de werkelijkheid gebruiken we deze hoeveelheid vaak niet. Bij minder gebruik kan de in het lab gemeten SPF-waarde ook niet gehaald worden en beschermt de zonnebrandcrème dus minder dan verwacht.
2. Je huid is hobbelig
De oppervlakte van je huid is niet egaal, maar ‘hobbelig’. Je kunt dit zien als bergtoppen en dalen. Wanneer je zonnebrandcrème opsmeert zullen dus eerst deze dalen gevuld worden en daarna de bergtoppen. We smeren dus vaak al onvoldoende, maar deze bergtoppen hebben dus nog meer te voorduren. Deze ‘bergtoppen’ van je huid zullen dus niet dezelfde bescherming hebben als de dalen wanneer we niet genoeg smeren.
3. De intensiteit van de uv-lamp
De intensiteit van de uv-lamp tijdens een laboratoriumexperiment is constant maar varieert in ‘de echte’ wereld nogal gedurende dag. Denk aan het feit dat de uv-index per dag en gedurende dag (en ook nog eens per locatie) varieert. Op bepaalde momenten van de dag zal de uv-intensiteit dus veel hoger zijn dan tijdens de meting in een lab experiment.
Waarom testen we SPF dan niet onder meer realistische condities?
Om zonnebrandcrèmes met elkaar te kunnen vergelijken moet er een standaard protocol zijn. Het is gebleken dat de gebruikte hoeveelheid van 2 mg/cm2en een bepaalde hoeveelheid uv-licht de meest reproduceerbare gegevens opleveren. Hierdoor kunnen we zonnebrandcrèmes met elkaar vergelijken.
Hoe kies je jouw zonnebrandcrème?
De SPF-waarde is dus eigenlijk in de praktijk niet erg bruikbaar om te ‘berekenen’ hoe lang je in de zon kan blijven, maar het is zeker een goede indicatie om de bescherming van zonnebrandcrèmes met elkaar te kunnen vergelijken. Hoe hoger de SPF, hoe groter de kans is dat je beter beschermd bent tegen de schadelijke effecten van de zon. Zorg ervoor, ongeacht welke SPF je gebruikt (je kunt van een hogere factor niet minder smeren), dat je om de 2 uur smeert en in ieder geval een hoeveelheid van een halve theelepel voor je gezicht, en een volle theelepel per arm en been gebruikt. Ga vooral op zoek naar een zonnebrandcrème die je fijn vindt smeren en daarom dus vaak genoeg gebruikt. Smeer genereus en vaak genoeg!
Antioxidanten
Wil je je jezelf nog extra beschermen tegen uv-straling? Dan kan je naast het gebruik van een zonnebrandcrème ook nog een cosmetisch product gebruiken met antioxidanten (zoals vitamine C en E). Zowel crèmes als serums kunnen antioxidanten bevatten. Doordat we zonnebrandcrème vaak niet op de juiste manier gebruiken (te weinige en niet vaak genoeg) zal er alsnog uv-straling onze huid binnenkomen. uv-straling genereert vrij radicalen. Vrije radicalen kunnen de huidcellen beschadigen, dit kan leiden tot chronische beschadiging en veroudering van de huid. Antioxidanten kunnen deze schade verminderen doordat ze vrije radicalen kunnen neutraliseren (1). Let wel op: antioxidanten zijn secundaire uv-beschermers en dienen dus niet ter vervanging van zonnebrandcrème, maar de combinatie is zeker een goed idee.
Uiteindelijk is het beste voor de huid om niet te veel in de zon te zitten. Ga je toch even de zon in (cannot blame you, ik ben er zelf ook dol op), gebruik dat een goede zonnebrandcrème. Of een zonnebrand goed of minder goed ‘werkt’ hebben we dus eigenlijk zelf in de hand. Want, een zonnebrand geeft niet de optimale bescherming wanneer we deze niet op de juiste manier gebruiken.
Over de gastauteur: dr.Heleen Kibbelaar is wetenschapper en legt je alles uit over cosmetica via Instagram
Bronnen:
(1): Lin, Fu-Hsiung, et al. "Ferulic acid stabilizes a solution of vitamins C and E and doubles its photoprotection of skin." Journal of Investigative Dermatology 125.4 (2005): 826-832. Lin, Jing-Yi, et al. "UV photoprotection by combination topical antioxidants vitamin C and vitamin E." Journal of the American Academy of Dermatology 48.6 (2003): 866-874. Murray, John C., et al. "A topical antioxidant solution containing vitamins C and E stabilized by ferulic acid provides protection for human skin against damage caused by ultraviolet irradiation." Journal of the American Academy of Dermatology 59.3 (2008): 418-425.
Darr, D., et al. "Topical vitamin C protects porcine skin from ultraviolet radiation‐induced damage." British Journal of Dermatology 127.3 (1992): 247-253.