Iedereen heeft wel eens hoofdpijn. Van af en toe eens korte hoofdpijn na een lange dag, tot hevige en beperkende hoofdpijnen. Als je soms kortdurend hoofdpijn hebt is dit waarschijnlijk goed te behandelen met rust en/of paracetamol. Maar voor veel mensen is het meer dan dat. Zoals een continue hevige pijn rondom het hoofd zoals bij spanningshoofdpijn. Of aanvallen van hevige hoofdpijn gepaard gaand met braken, overgevoeligheid voor licht en geluid, zoals bij migraine. Of hormonale hoofdpijn voorafgaand aan je menstruatie.
Bij langdurige hoofdpijn wordt het gebruik van medicatie steeds meer een probleem, je hebt meer kans op bijwerkingen, maar je kunt ook mediecatieovergebruikshoofdpijn krijgen. Dit is hoofdpijn die juist opkomt wanneer je pijnstillers stopt: je bent als het ware afhankelijk geworden van de pijnstillers. Bij 1-2% van de Nederlandse bevolking komt medicatieovergebruikshoofdpijn voor. (1)
Des te meer reden om te kijken naar wat je zelf aan hoofdpijn kunt doen, zonder medicatie!
Om te starten is een gezonde leefstijl natuurlijk belangrijk; voldoende slaap, voldoende sport en beweging, stress afwisselen met rust, gezonde voeding, niet te veel koffie en alcohol. Maar om het praktisch te houden heb ik hier 4 hele concrete tips voor je tegen hoofdpijn!
Tip 1: gebruik Omega-3 vetzuren tegen hoofdpijn
Bij hormonale hoofdpijn, spanningshoofdpijn en migraine blijkt Omega-3 effectief te zijn in het verminderen van het aantal hoofdpijnaanvallen en het verminderen van de heftigheid van de hoofdpijn. (2) Omega-3 vetzuren kun je binnenkrijgen met voeding (vis, maar ook zeker vegetarische voeding zoals algen en noten), of via een supplement. Het lijkt ook van belang te zijn wat de verhouding is met Omega-6 vetten; je wilt het liefst minder Omega 6 en meer Omega 3. Helaas eten we in het westerse dieet vaak juist meer Omega 6 en minder Omega 3! Zo laat een wetenschappelijk onderzoek uit 2021 zien dat mensen die een dieet volgen met veel Omega 3 en weinig Omega 6 gemiddeld 4 hoofdpijndagen per maand minder hebben dan de controle groep zonder dieet advies. Ook had deze groep zo’n 60% minder hevige tot ernstige hoofdpijn. (3)
Hoe dit precies werkt is nog niet helemaal duidelijk. Het lijkt dat Omega 6 specifieke pijn routes in het brein stimuleert terwijl Omega 3 dit juist pijnstillend werkt. Daarnaast lijkt het invloed te hebben op laaggradige ontsteking, en via die manier ook op hoofdpijn.
Hoe pas ik dit toe?
De volgende producten zijn rijk aan Omega-3 vetzuren; noten, zaden (zoals lijnzaad, chiazaad en hennepzaad), vette vis, schaal en schelp dieren. Aanvullen met een supplement kan ook, het gaat dan om visolie of algenolie. Daarnaast wil je de hoeveelheid Omega-6 vetzuren dus wat verlagen, dat zit bijvoorbeeld in zoonebloemolie, maisolie en in veel bak en braadproducten. Het zit vooral ook in veel producten verwerkt, je kunt dan op de ingrediëntenlijst kijken naar linolzuur. Ook de omega-6 vetzuren heb je gewoon nodig, maar niet te veel!
Tip 2: gebruik Kurkuma tegen hoofdpijn
Het gebruik van het gele kruid kurkuma wordt op veel plekken geadviseerd vanwege zijn ontstekingsremmende werking. Uit onderzoek blijkt ook dat het aantal migraine aanvallen kan verminderen en de intensiteit van de hoofdpijn kan verlichten. In een studie waarin mensen dagelijks 80mg kurkuma namen hadden mensen na 8 weken gemiddeld 2 hoofdpijndagen minder per maand. Daarnaast lijkt de combinatie van Omega 3 vetzuren met Kurkuma extra effectief te zijn. (4,5,6)
Hoe pas ik dit toe?
Je kunt kurkuma gewoon in de supermarkt bij de specerijen vinden. Als je 1/8 theelepel per dag neemt krijg je 500mg per dag en dat is dus ruim voldoende voor het effect. Je kunt kurkuma door je smoothie heen doen, door je avond eten, thee of maak een “golden latte” een warm drankje met verschillende kruiden. Als alternatief kun je het ook als supplement gebruiken.
Tip 3: gebruik Pepermuntolie tegen hoofdpijn
Je verwacht het misschien niet gelijk, maar pepermuntolie kan effectiever zijn dan sommige NSAID’s (middelen zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac) bij het bestrijden van hoofdpijn. Door pepermuntolie op de pijnlijke plekken te deppen wordt er een koelend signaal doorgegeven via de zenuwen en wordt de pijn route als het ware wat geblokkeerd. Ook geeft het een bepaalde afleiding van de pijn. Op deze manier wordt pijn effectief gedempt. Ook wordt in onderzoek gezien dat deelnemers minder spierspanning ervaren, minder emotionele irritatie en het cognitief functioneren verbeterd. (7,8,6)
Hoe pas ik dit toe?
Maak een verdunning van 10 gram pepermuntolie met 100gram ethanol en dep dit met een sponsje op de plekken waar je hoofdpijn voelt.
Tip 4. Gebruik Mindfulness tegen hoofdpijn
Mindfulness is fijne manier om te ontspannen en even contact je maken met je lichaam. Bij aanhoudende pijn lijkt Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) een goed effect te hebben op het dempen van het zogenaamde “pijnbrein”. Het is daarom bij aanhoudende hoofdpijn dan ook zeker de moeite waard om regelmatig mindfulness te gaan beoefenen. (9)
Ook bij hoofdpijn lijkt er een positief effect te zijn op de hoofdpijn intensiteit, er is meer onderzoek nodig om dit echt met zekerheid te zeggen. (10,11) Wel laten verschillende studies nu al een duidelijk effect zien van MBSR bij hoofdpijn op kwaliteit van leven en beter kunnen omgaan met de pijn. (12,13)
Hoe pas ik dit toe?
Op bijvoorbeeld Youtube zijn heel veel MBSR oefeningen gratis toegankelijk. Het meeste onderzoek is gedaan naar MBSR. Daarnaast is er tegenwoordig mindfulness te vinden op Netflix (Headspace) en Spotify. Ook zijn er heel veel verschillende apps te krijgen. Via je zorgverzekering zijn er vaak ook mindfullness cursussen beschikbaar. Ook je huisarts heeft waarschijnlijk een e-healthmodule met Mindfulness voor je (bijvoorbeeld via Therapieland). Bij mindfulness is het een kwestie van oefenen. Dus regelmatig doen! Het mooiste is als je het in je dagelijkse routine kan inpassen; elke dag 10-15 minuten. Dan zul je mogelijk nog veel meer voordelen ontdekken dan alleen heft effect op je hoofdpijn!
Over de gastblogger: Rosanne Koster-Top is huisarts, werkzaam in Friesland. Daarnaast werkt ze bij NeuroRC, waarbij innovatieve behandelingen worden gegeven bij LongCovid, Chronsiche pijn en hersenletsel. Naar aanleiding van haar persoonlijke ervaring met hersenletsel (een CVA in 2018) besloot zij zich in te zetten voor meer herkenning, erkenning en onderzoek naar hersenletsel. Met deze intentie maakte zij ook de website Herstelbijhersenletsel.nl. Referenties: 1. Hoofdpijn. (z.d.). Geraadpleegd van https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
2. Sanders, A. E., Shaikh, S. R., & Slade, G. D. (2018). Long-chain omega-3 fatty acids and headache in the U.S. population. Prostaglandins Leukotrienes and Essential Fatty Acids, 135, 47–53. https://doi.org/10.1016/j.plefa.2018.06.008
3. Ramsden, C. A., Zamora, D., Faurot, K. R., MacIntosh, B. A., Horowitz, M., Keyes, G. S., . . . Mann, J. J. (2021). Dietary alteration of n-3 and n-6 fatty acids for headache reduction in adults with migraine: randomized controlled trial. BMJ, n1448. https://doi.org/10.1136/bmj.n1448
4. Voedingscentrum. (z.d.). Homepage Voedingscentrum. Geraadpleegd van https://voedingscentrum.nl/
5. Parohan, M., Sarraf, P., Javanbakht, M. H., Foroushani, A. R., Ranji-Burachaloo, S., & Djalali, M. (2021). The synergistic effects of nano-curcumin and coenzyme Q10 supplementation in migraine prophylaxis: a randomized, placebo-controlled, double-blind trial. Nutritional Neuroscience, 24(4), 317–326. https://doi.org/10.1080/1028415x.2019.1627770
6. Lopresti, A. L., Smith, S. M., & Drummond, P. D. (2020a). Herbal treatments for migraine: A systematic review of randomised‐controlled studies. Phytotherapy Research, 34(10), 2493–2517. https://doi.org/10.1002/ptr.6701
7. Sedighiyan, M., Jafari, E., Athar, S. S., Yekaninejad, M. S., Alvandi, E., Abdolahi, M., & Djalali, M. (2022). The Effects of Nano-curcumin Supplementation on Leptin and Adiponectin in Migraine Patients: A Double-blind Clinical Trial Study from Gene Expression to Clinical Symptoms. Endocrine, Metabolic & Immune Disorders - Drug Targets, 23(5), 711–720. https://doi.org/10.2174/1871530322666220701100817
8. Göbel, H., Schmidt, G., & Soyka, D. (1994). Effect of Peppermint and Eucalyptus Oil Preparations on Neurophysiological and Experimental Algesimetric Headache Parameters. Cephalalgia, 14(3), 228–234. https://doi.org/10.1046/j.1468-2982.1994.014003228.x
9. Gascon, E. M. P., Narambuena, L., Leal-Costa, C., & Van Der Hofstadt Román, C. J. (2021). Differential efficacy between cognitive-behavioral therapy and mindfulness-based therapies for chronic pain: Systematic review. International Journal of Clinical and Health Psychology, 21(1), 100197. https://doi.org/10.1016/j.ijchp.2020.08.001
10. Gu, Q., Hou, J., & Fang, X. (2018). Mindfulness Meditation for Primary Headache Pain: A Meta-Analysis. Chinese Medical Journal, 131(7), 829–838. https://doi.org/10.4103/0366-6999.228242
11. Rehman, M. Z. U., Waseem, R., Habiba, U., Wasim, M., Rehmani, S. A., Rehmani, M. A., . . . Fatima, K. (2022). Efficacy of mindfulness-based intervention for the treatment of chronic headaches: A systematic review and meta-analysis. Annals of Medicine and Surgery, 78. https://doi.org/10.1016/j.amsu.2022.103862
12. Simshäuser, K., Lüking, M., Kaube, H., Schultz, C., & Schmidt, S. (2020). Is Mindfulness-Based Stress Reduction a Promising and Feasible Intervention for Patients Suffering from Migraine? A Randomized Controlled Pilot Trial. Complementary Medicine Research, 27(1), 19–30. https://doi.org/10.1159/000501425
13. Wells, R. G., O’Connell, N., Pierce, C. A., Estave, P. M., Penzien, D. B., Loder, E., . . . Houle, T. T. (2021). Effectiveness of Mindfulness Meditation vs Headache Education for Adults With Migraine. JAMA Internal Medicine, 181(3), 317. https://doi.org/10.1001/jamainternmed.2020.7090